Okul Öncesi Çocuk Eğitimi ve Ebeveynlerde Medya Okuryazarlığı Eğitimi

Medya okuryazarlığı; içinde bulunduğumuz toplum ve dijital gelişimi çok hızlı yaşayan dünyamızda oldukça önemli bir kavram olup, Medya okuryazarlığı tanımı ve eğitimi toplumumuzda henüz yeni yeni yerleşmektedir.

Bulunduğumuz çağda medyanın etkileri her zaman olumlu dönüşler yaratmaz. Negatif etkilerin önüne geçmek için medya okuryazarlığı kavramı ortaya çıkmıştır. Okul öncesi çocuk ve Medya okuryazarlığı konusu çocuğun kitle iletişim araçlarına kolaylıkla erişebilmesi ile Medya okuryazarlığı önem kazanmıştır.

Televizyon görsel, işitsel olarak çocuklar üzerinde fazlası ile etkili bir iletişim aracıdır. Tüketime yönlendirme anlamında çocuklar hedef grup olmuştur. Olumsuz etkilerden kurtulmak için, televizyon ebeveynlerin denetimi altında izletilir.

Teknoloji geliştikçe insanların ihtiyaçlarını karşılama şekilleri değişmiştir. Bu nedenle üretim, tüketim gibi alanlarda medyanın yarattığı algıyı doğru yorumlayabilmek, çözebilmek becerisi kazanılması için Medya okuryazarlığı kavramı ortaya çıkar. Analiz ve muhakeme etme yeteneği kazandırır.
Okul öncesi dönemde çocuk dünyayı yeni yeni keşfetmeye başlar. Kavramlara anlam yüklemek için yardıma ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle çocuğu medyanın olumsuz etkilerinden korumak gerekir. Anne ve babanın Medya okuryazarı olması önemlidir. Bu şekilde çocuk küçük yaşlardan itibaren her izlediğini doğru bulmama, eleştirme yeteneğine sahip olmasını sağlar.

Anne ve baba çocuğu televizyon izleme konusunda yön vererek gördükleri ile ilgili konuşmasını, yorum yapmasını sağlayacak iletişim kurulmalıdır. Çocuklar için ebeveynlerin davranışı, onların örnek aldığı ve uyguladığı davranış şekilleri olacaktır. Bu şekilde Medya okuryazarlığı ile ilgili ileriki dönemlerde de çocuk kazanım elde edecektir.

Okul Öncesi Çocuk ve Medya Okur Yazarlığı Özellikleri

Medya okuryazarlığı çocuğun eleştirel düşünme yeteneği kazanmasında çok etkilidir. Medya okur yazarlığı özellikleri ve okul öncesi çocuk üzerinde kazandırdıkları ileriki yaşantı için bir deneyimdir. Çocuk medyanın sürekli empoze ettiği mesajlardan uzaklaşır. Ebeveynlerin medya konusunda bilinçli davranmasını sağlamak için programlardan önce birtakım işaretler gösterilir. İlköğretim öğrencileri için Medya okuryazarlığı dersleri verilmektedir ve ebeveynler henüz bu konuda yeterince bilinçlenmemiştir.

Medya okuryazarlığı farkındalığı olan anne ve babalar, çocuklarına televizyon izleme konusunda kurallar koymuştur. Bu konuda bilgisi olan ebeveynler çocuğa kolaylıkla yön verebilir. İletişim aracının verdiği bilgilerin güvenilir olup olmadığı konusunda fikir edinerek, değişik programları tercih etmeye yönelebilir.

Okul öncesi dönemde çocuğa kazandırılan olumlu nitelikler, verilen doğru eğitim ile ilerde sağlıklı psikolojiye sahip, zihinsel olarak mutlu bireyler olmalarını sağlar. Çocuk ile iyi iletişim kurmak ve anlamaya gayret göstermek olumlu özellikler kazandırmanın en önemli adımlarıdır.

İlk iki sene çocuk dünyayı gözleyerek keşfeder ve kavramları simgeleştirir. Televizyona zaman ayırmasına izin vermeden kişilerle diyaloğa geçmesini sağlamak, dil gelişiminde etkilidir. 5 yaşına kadar problemleri çözebilme, kendini ifade edebilme yetisi kazanır. Bu yaşlarda medya okur yazarlığı dersleri vermek zordur ama televizyonda görüp duyduklarını ifade etmeleri için cesaretlendirilmelidir. Gerçek dünya ile kurgulananları birbirinden ayırma bu yaş grubunda zordur.

Okul Öncesi Çocuk, Televizyon ve Medya Okur Yazarlığı

Televizyon hemen hemen her evde bulunan bir iletişim aracıdır. Çocukların ise en çok karşı karşıya kaldıkları bir araçtır. Medya okuryazarlığı, televizyon ve okul öncesi çocuk konusunda televizyonun eğlendirici ve bilgilendirici etkisi vardır. Okul öncesi çocuğun yaşına uygun içerikleri olan televizyon programlarını izlemesinde bir sorun yoktur. Ancak yaşına uymayan program, haber içerikleri çocukta sağlıksız gelişmelere neden olabilir.

Fazla televizyon izleme program içerikleri dışında, okul yıllarında çocukta odaklanma sorunu ve okul başarısında düşmeye neden olabilir. Çocuklar kitle iletişim araçları ile ilgili anne ve babaları tarafından bilinçlendirilmelidir. Çünkü televizyon ile tüm çocuklar erken yaşta tanışır. Bu tanışma, gördüğünü, duyduğunu anlama, doğru mesajları yakalama medya okur yazarlığı ile mümkün olacaktır.

Örneğin; şiddet içerikli programlar çocukta psikolojik gerginlik yaratacaktır. Yine gereğinden fazla izlenen çocuk programları için de dikkat sorunu ve odaklanamama gibi problemler ortaya çıkacaktır. Televizyon eğlenceli programlar sunar bazen eğlence programlarında üzücü olaylar mizahi dille anlatılır. Haberlerde ise kötü bir olayın hemen arkasından bir ünlü ile ilgili habere geçilmektedir.

Okul Öncesi Çocuk, Medya Okur Yazarlığı, Ebeveyn

Çocuk bakımı ve eğitiminde en fazla yük annededir. Okul öncesi çocuk, Medya okuryazarlığı, ebeveyn konusunda yine en fazla yük annededir. Babalar evi geçindirme, otorite unsuru olarak görüldüğünden, çocuklar ile ilgili sorumluluğu anne kadar almamaktadır. Günümüzde çocukla ilgili tüm sorumluluklar paylaşılır. Günlük yaşamın koşturması sonrasında, ebeveynler dinlenmek, haberler almak için televizyon izlerler. Bu durumda çocuklarda anne ve babaları ile beraber televizyon izlerler.

Çocuğu kitle iletişim araçlarından uzak tutmak günümüz şartları göz önüne alındığında çok zordur. Zaman kısıtı çalışan insanlar için fazla olduğundan bazen televizyon çocuğu oyalamak adına da kullanılabilir. Televizyonun iyi ya da kötü etkileri ne amaçla , nasıl kullanıldığı ile de ilgilidir. Kişinin Medya okuryazarlığı ile çocuğa da bu özellik kazandırılabilir. Ancak zamanımızda bunu uygulamak zor olacaktır. Okul, aile işbirliği de bu noktada önemlidir.

Ebeveynlerin televizyon program seçimi ve izleme kuralları ile ilgili farkındalığı sonucu, çocuğun medyanın etkilerinden olumsuz etkilenmesi önlenmektedir. Medya okur yazarlığı çocuk için koruyucudur. Çocuğun bu eğitim alması medyanın olumsuz etkilerinden kısa sürede sıyrılmasını sağlar. Kimi zaman çizgi filmlerde de şiddet içerikli ögeler yer alır. Yiyecek, içecek reklamları çocuk kanallarında fazlası ile görülür. Bu programların güvenilir olup olmadığının idrak edip, daha doğru programı seçebilme medya okur yazarlığının kazanımlarındandır. Okul öncesi çocuk ebeveynlerince yönlendirilmelidir.

Okul Öncesi Çocuk, Medya Okur Yazarlığı ve Yaşam Şekli

Çocukların medya ile olan etkileşimlerinin doğru yerde yer alması için, anne ve babanın medya okur yazarlığı ile desteği önemlidir. Bu eğitimin amacı çocuklara gerçek dünya ile kurgu dünya arasındaki farkı ayırt etmelerine yardımcı olmaktır. Okul öncesi çocuk, medya okur yazarlığı ve yaşam biçimi düşünüldüğünde, zamanlarının büyük kısmını ayırdığı kitle iletişim araçlarını iyice anlamaları ve çözümlemeleri gerekir.

Çocuklar izledikleri ile ilgili soru sorma, yorumlamak şeklinde yaklaşmaları ilgili mutlaka anne ve babalarında Medya okuryazarlığı eğitimi almaları şarttır. Bu bir tür algılardan, tüketime yönelmeden olumsuz etkilerden uzaklaşmayı sağlayan yaşam şeklidir.

Medyayı doğru kullanma, alınan eğitimler ile rutin yaşam içerisinde uygulanarak, bir alışkanlık haline gelmektedir. Medya okur yazarlığının okullarda seçmeli ders olarak yer alması olumlu bir gelişmedir. Çocuklar medyaya internet kanalı ile de ulaşabilmektedir. Her tür bilgiye kolaylıkla erişilen bu çağda, çocukları negatif etkilerden korumak zor olsa da Medya okuryazarlığı eğitimi ile seçici olmaları sağlanabilir. Televizyon ve internet anne baba kontrolünde olduğunda, çocukla bu konu ile ilgili sürekli iletişim halinde olunduğu zaman daha bilinçli kitle iletişim aracı kullanımı ortaya çıkacaktır.

Medya okuryazarlığının kazandırdığı becerilerden biri erişebilme becerisidir. İhtiyaç duyduğumuz bilgileri medya kanallarına ulaşarak edinebilme durumudur. Analiz becerisi; elde edilen bilgilerdeki doğru, yanlış olanları ayırt edebilme özelliği kazanma. Bilginin doğruluğuna karar vermek için, değerlendirme yapabilme özelliği kazanmak. Kendi düşüncelerimizi rahatlıkla ifade edebilme özelliği kazanmak. Bu özelliklerle okunan her haber, izlenen her programa eleştirel bir bakış açısı ile yaklaşılır, okullarda ve ailenin verdiği eğitim ile çocuklar medyaya karşı daha sorgulayıcı yaklaşmayı öğrenir.